Ludzie podążają za liderami z różnych powodów. Powody te można rozpatrywać z trzech perspektyw, z których każda ma inne źródło motywacyjne i psychologiczne. Jesteś liderem? Sprawdź, jakie są trzy rodzaje siły lidera oraz którą z nich wykorzystujesz.

Po pierwsze, ludźmi kieruje strach. Boją się tego, co może się zdarzyć, jeśli nie wykonają poleceń lidera. Mamy tu do czynienia z siłą przymusu.

Lider stosujący ten rodzaj siły wzbudza u podwładnych lęk, że stanie się coś złego lub że stracą coś dobrego, jeżeli nie podporządkują się poleceniom. Zgadzają się więc współpracować z obawy przed ewentualnymi negatywnymi konsekwencjami. Efektem takiego stylu zarządzania jest to, że członkowie zespołu deklarują posłuszeństwo słowami, działają jednak, idąc po najmniejszej linii oporu. Ich zaangażowanie jest powierzchowne i ich energia może łatwo znaleźć ujście w sabotażu i niszczeniu, gdy nikt nie patrzy lub gdy nie ma już zagrożenia.

Znany jest przykład pracownika linii lotniczej, który czując, że się nim manipulowało, dzień przed złożeniem rezygnacji z pracy, umiejętnie wymazał wszystkie rozkłady lotów z systemu firmy. Koszty tej wymuszonej współpracy były dla tej firmy ogromne.

Drugim powodem podążania ludzi za liderem są spodziewane korzyści. Mamy tu do czynienia z siłą użyteczności.

Więzi przy takim stylu zarządzania opierają się na korzystnej wymianie dóbr i usług. Podwładni mają coś, czego potrzebuje lider (czas, pieniądze, energię, umiejętności, zainteresowania, talent, wsparcie itp.) natomiast lider posiada coś, czego potrzebują podwładni (informacje, pieniądze przyjęcie do grona, koleżeństwo, bezpieczeństwo, możliwości). Podwładni pracują dla lidera z przekonaniem, że lider będzie mógł i chciał coś zrobić dla nich, jeżeli oni dotrzymają swojej części umowy, robiąc coś dla niego. Tak dział siła użyteczności.

Trzeci rodzaj motywacji ludzi podążających za liderem różni się od poprzednich. Opiera się na sile będącej wiarą w samego  lidera i w to, co on stara się osiągnąć. Siłą są tu zaufanie i szacunek. Nie jest to ślepa wiara w lidera i bezmyślne posłuszeństwo.

Trzeci rodzaj siły lidera to siła koncentracji na zasadach.

Prawie każdy z nas doświadczył tego rodzaju siły na pewnym etapie swojego życia w relacjach z przełożonym, nauczycielem, członkiem rodziny lub przyjacielem. Mógł to być ktoś, kto ukazał nam możliwość osiągnięcia sukcesu, dodał nam odwagi, gdy wszystko układało się źle, lub po prostu wierzył w nas, gdy potrzebowaliśmy wsparcia. Pokładał w nas wiarę, a my odwzajemniliśmy ją szacunkiem, zaangażowaniem, lojalnością i chęcią pójścia za nim, prawie bezwarunkowo i bez ograniczeń. Siła ta powstaje, gdy wartości lidera i współpracowników opierają się na tych samych wartościach.

Sile koncentracji na zasadach towarzyszy kontrola. Nie jest to jednak kontrola zewnętrzna, lecz samokontrola. Gdy lider jest postrzegany jako godny szacunku, ludzie mu ufają, są przez niego inspirowani, głęboko wierzą w cele przedstawione przez lidera i chcą być przez niego kierowani.

Czego potrzebuje lider, aby tworzyć relacje i budować zespoły oparte na sile koncentracji?

Wizji celu, silnego charakteru i osobowości opartej na szacunku.

Podsumowując: liderzy wykorzystują trzy rodzaje siły.

Siłę przymusu, siłę użyteczności i siłę koncentracji na zasadach. Z tego, jaką siłę stosują, wynika ich styl przywództwa i postawa ich podwładnych.

Chcesz poznać styl przywództwa lidera? Zbadaj motywację i wartości ludzi, którymi ten lider kieruje.

Na podstawie książki Stephena R. Covey’a „Zasady skutecznego przywództwa”

Szkolenia dla menedżerów: WRZESIEŃ 2018