Strach? Złość? Rozmawiaj ze swoim szympansem!

Wyobraź sobie spotkanie dwóch osób. Siedzą przy stoliku w restauracji, rozmawiają. Na stole stoją filiżanki z kawą i talerzyki z ciastkiem. Widzisz je z pewnej odległości, więc nie wiesz, czego dotyczy rozmowa.

W pewnym momencie, pomimo tego, że ich nie słyszysz, dostrzegasz, że atmosfera rozmowy się pogarsza. Zmienia się postawa ich ciał, nachylają się do siebie w inny sposób, żywiej gestykulują, mają napięty wyraz twarzy. Jasne jest, że pojawiły między nimi negatywne emocje i niezgoda.

A teraz wyobraź sobie, że ponownie, raz jeszcze widzisz to samo spotkanie. Znów obserwujesz je z pewnej odległości, więc podobnie jak poprzednio, nie słyszysz, czego dotyczy rozmowa. Ku swemu zdumieniu jednak dostrzegasz coś jeszcze. Coś, czego nie widziałeś poprzednio. Przy krześle każdej z rozmawiających osób leży całkiem spory, prymitywnie wyglądający szympans. W chwili, gdy oglądasz zdziwiony całą tę sytuację, stworzenia  leżą nieruchomo u stóp swoich „właścicieli”, pogrążone w spokojnym półśnie.

Tylko co jakiś czas podnoszą głowę, rozglądają się wokół, jakby sprawdzając czy jest bezpiecznie i czy wszystko jest ok.

W pewnej chwili, gdy jedna z osób przy stoliku coś mówi, dosłownie w ułamku sekundy „szympans” drugiej osoby zrywa się na równe łapy. Minęła chwila tak krótka jak mgnienie oka, a on jest w pełnej mobilizacji, napięty i gotowy do ataku. Jego „właściciel” coś odpowiada swojemu rozmówcy, a „szympans” tego drugiego, zbudzony nagłością sytuacji, także jest w pełnej gotowości, czujny i nieufny. Nie słyszałeś rozmowy i o co chodzi, jednak jasne jest, że sytuacja jest napięta i lada chwila szympansy rzucą się na siebie.

No właśnie. Szympans to metaforycznie ucieleśniona, najbardziej prymitywna część mózgu człowieka. Mózg gadzi. Możemy przyjąć, że każde spotkanie dwóch osób, to spotkanie czterech stworzeń. Mózg gadzi jest zero-jedynkowy. Nieufny, czujny, drażliwy. Ma bardzo wrażliwe ego. Zdarzenia  interpretuje wyłącznie jako bezpieczne lub niebezpieczne. W sytuacji niebezpiecznej (lub takiej, którą tak zakwalifikował) atakuje, ucieka lub popada w kompletną bierność, udając „martwego”.

Czeka Cię coś ważnego i nie możesz spać w nocy? Masz przeprowadzić niewygodną rozmowę i ją odwlekasz, unikając konfrontacji? A może ktoś coś mówi, a ty wpadasz w niekontrolowaną złość? Lub nie reagujesz, chociaż w środku ci się gotuje?

Twoje zachowania może dyktować twój szympans, bijąc na alarm i krzycząc:

Uciekaj, to niebezpieczna sytuacja!

Lub: Atakuj, to niebezpieczna sytuacja!

Lub: Siedź cicho, to niebezpieczna sytuacja!

Szympans nas często oszukuje.

Gdy zaczyna być niespokojny i pełen obaw, przejmuje kontrolę nad sytuacją. Daj sobie wtedy świadomie chwilę i sprawdź, czy to jest NAPRAWDĘ niebezpieczna sytuacja. Jeśli nic nie zagraża twojemu życiu i zdrowiu, uspokój swojego szympansa. Powiedz mu w myślach (lub głośno): To jest bezpieczna sytuacja. Rozmawiaj ze swoim szympansem.

Niekoniecznie od razu ci uwierzy, dlatego powtórz to tyle razy, ile potrzeba:

To jest bezpieczna sytuacja. To jest bezpieczna sytuacja. To jest bezpieczna sytuacja…

Obserwuj też swoich rozmówców. Czasem spotykamy kogoś (bliskiego, nieznajomego, klienta, szefa, pracownika, przyjaciela), u kogo od razu szympans jest niespokojny. Przychodzi człowiek, przychodzi szympans i aż bije od nich niepokój.

Możesz wtedy swoim zachowaniem, słowami i obecnością zbudować bezpieczną sytuację i pomóc szympansowi twojego rozmówcy poczuć się komfortowo (To jest bezpieczna sytuacja!).

Obserwuj także to, w jaki sposób ludzie reagują na twoje słowa.

Czasem wystarczy jedno zdanie, wypowiedziane nieopatrznie (lub świadomie), by wbić szympansowi naszego rozmówcy „szpilę”. Wtedy automatycznie i bez kontroli zaatakuje. Lub zamknie się w sobie (i strzeli focha). 🙂

Także bądź w relacjach uważnym na szympansy. ? Dostrzegaj, co się dzieje. Co dzieje się z tobą. Z twoim rozmówcą. Między wami. Rozmawiaj ze swoim szympansem.

Pamiętaj: spotkanie dwóch osób, to spotkanie czterech stworzeń. Przebiegnie ono w (maksymalnym dla ciebie) komforcie, jeśli twój szympans będzie wiedział, że to jest bezpieczna sytuacja. Pamiętaj: możesz rozmawiać ze swoim szympansem, uspokajać go, dystansować, pozwalać mu odpuszczać… Warto, bo stawką jest twój spokój oraz jakość twoich relacji. 🙂

 

[av_heading heading=’NEWSLETTER’ tag=’h3′ style=” size=” subheading_active=” subheading_size=’15’ margin=” margin_sync=’true’ padding=’10’ color=’custom-color-heading’ custom_font=’#b02b2c’ av-medium-font-size-title=” av-small-font-size-title=” av-mini-font-size-title=” av-medium-font-size=” av-small-font-size=” av-mini-font-size=” av_uid=’av-30euqr’ admin_preview_bg=”][/av_heading]

Chcesz być na bieżąco i otrzymywać powiadomienia o nowych, inspirujących artykułach, nadchodzących kursach i ciekawostkach rozwojowych? Zapisz się do newslettera:

 

[contact-form-7 id=”1132″ title=”Newsletter”]

Urszula Grabowska-Maleszko
Urszula Grabowska-Maleszko

PCC Coach (Erickson Certified Professional Coach) , trener szkoleń menedżerskich i rozwoju osobistego, konsultant biznesowy. Ponad 1100 godzin coachingu, w tym ok. 80% z kadrą zarządzającą niższego i wyższego szczebla. 1500 godzin przeprowadzonych szkoleń z kompetencji miękkich.